Hàng chục người chết và hàng chục người mất tích khi mưa lớn tàn phá Mexico

Chính quyền Mexico đang tìm kiếm hàng chục người mất tích và đang nỗ lực cung cấp viện trợ cho hàng ngàn người khác bị ảnh hưởng bởi những trận mưa xối xả đã làm ngập lụt nhiều khu vực trên cả nước, gây ra thiệt hại nghiêm trọng vào cuối tuần qua. Các quan chức cho biết hôm thứ Hai rằng 64 người đã thiệt mạng và 65 người mất tích tại năm tiểu bang bị ảnh hưởng gần Vịnh Mexico. Số người chết dự kiến ​​sẽ tăng lên trong những ngày tới khi các đội tìm kiếm cứu nạn tiếp tục tiếp cận các khu vực bị cô lập bởi lở đất.

Tổng thống Claudia Sheinbaum cho biết vào sáng thứ Hai rằng chính quyền của bà ước tính khoảng 100.000 ngôi nhà bị ảnh hưởng bởi lũ lụt và lở đất. Hàng chục cộng đồng vẫn bị cô lập, và tổng thống cho biết thực phẩm và nước uống sẽ cần được vận chuyển bằng đường hàng không. “Không có điều kiện khoa học hay khí tượng nào cho thấy lượng mưa sẽ lớn đến mức này”, bà Sheinbaum nói với các phóng viên, đồng thời cho biết thêm rằng chính phủ chủ yếu tập trung vào Thái Bình Dương, nơi hai cơn bão Priscilla và Raymond đã hình thành ngoài khơi phía tây Mexico vào tuần trước.

Tuy nhiên, ở miền trung và miền đông đất nước tại các bang Veracruz, Hidalgo, San Luis Potosí, Querétaro và Puebla những trận mưa lớn cục bộ và cực kỳ dữ dội đã gây ra thiệt hại nặng nề nhất, làm tràn bờ sông và gây ra lở đất. Theo số liệu của chính phủ, một số thị trấn đã hứng chịu lượng mưa khoảng 50cm chỉ trong bốn ngày. Mưa xối xả đã trở thành mối đe dọa cho nhiều khu vực rộng lớn của đất nước. Đầu năm nay, lũ lụt lớn ở biên giới Mexico với Hoa Kỳ cũng gây ra nhiều thương vong và thiệt hại trên diện rộng.

Mặc dù khó có thể chỉ ra mối liên hệ giữa bất kỳ trận mưa lớn cụ thể nào với biến đổi khí hậu theo thời gian thực, nhưng các nghiên cứu cho thấy rằng khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên, các cơn bão tạo ra mưa cực đoan hơn vì không khí ấm giữ nhiều độ ẩm hơn không khí lạnh.

Bà Sheinbaum đang phải đối mặt với áp lực phải nhanh chóng cứu trợ các nạn nhân, một nhiệm vụ bị cản trở bởi việc cắt giảm ngân sách gần đây cho các nỗ lực giảm thiểu biến đổi khí hậu và việc mất một quỹ cứu trợ thiên tai đặc biệt đã bị người tiền nhiệm và người cố vấn của bà giải thể vì các cáo buộc tham nhũng. (Chưa có trường hợp tham nhũng nào liên quan trực tiếp đến quỹ này được chứng minh hợp pháp).

Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng quỹ này - từng được coi là một trong những công cụ tài chính tiên tiến nhất thế giới về cứu trợ thiên tai - đã cứu sống nhiều người và hỗ trợ khôi phục khả năng tiếp cận các dịch vụ thiết yếu. Nhưng bà Sheinbaum cam kết chính quyền của bà sẽ không tiếc chi phí để hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi mưa lớn. “Có đủ nguồn lực. Sẽ không có chuyện cắt giảm nguồn lực đó”, bà nói và cho biết thêm rằng chính quyền của bà vẫn còn 867 triệu đô la trong năm nay để phân bổ cho cứu trợ thiên tai. Nhưng ở một số nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất, sự tuyệt vọng đang gia tăng.

Hôm Chủ nhật, trong chuyến thăm Veracruz - nơi một con sông tràn bờ đã khiến hàng nghìn người phải di dời và cướp đi sinh mạng của ít nhất 29 người - bà Sheinbaum đã phải đối mặt với đám đông người dân giận dữ tại thị trấn Poza Rica. 

“Họ đâu rồi?” họ hét lên, giơ cao những bức ảnh chụp bằng điện thoại di động của những người mất tích. Một sinh viên trẻ đã phản đối tổng thống khi bà cố gắng ổn định mọi người, nói chuyện từ phía sau một chiếc xe bán tải. Người đàn ông này cho biết ba người bạn cùng lớp đại học của anh ta đã mất tích ba ngày, trong khi người dân địa phương tự mình ứng phó với thảm họa. “Chúng tôi đã ở đây ba ngày để dọn dẹp”, anh ta hét lên đầy xúc động. “Các anh ở đây thì có ích gì chứ?”

Cô Sheinbaum liên tục yêu cầu đám đông im lặng và lắng nghe cô, đồng thời đặt ngón tay lên môi. “Chúng tôi sẽ giúp đỡ mọi người”, cô nói. “Sẽ không có gì bị che giấu”. Khi được hỏi về cuộc chạm trán hôm Chủ nhật, cô cho biết hôm thứ Hai rằng ban quản lý trường đại học đã nói với cô rằng hai sinh viên đã chết nhưng họ vẫn chưa xác nhận liệu có ai khác mất tích hay không. Cô Sheinbaum cũng chỉ ra một yếu tố “độc đáo” mà Mexico đã dựa rất nhiều vào trong những năm gần đây: lực lượng vũ trang của mình.

Do không có quỹ thiên tai đặc biệt, Lục quân, Không quân và Hải quân Mexico đã đóng vai trò ngày càng quan trọng trong các nỗ lực cứu trợ thiên tai. Kết quả nhận được nhiều đánh giá trái chiều. Sau cơn bão Otis, cơn bão cấp 5 gây ra nhiều thiệt hại và thương vong tại Acapulco vào năm 2023, quân đội đã được khen ngợi vì đã triển khai nhanh chóng viện trợ và nhân sự. Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng nỗ lực phục hồi đã bị cản trở do thiếu hiểu biết về địa phương và sự thờ ơ ban đầu đối với các khu dân cư nghèo và các cộng đồng xa xôi.

Tác động tài chính của việc sửa chữa, hỗ trợ xã hội và chuyển tiền mặt trực tiếp lên ngân sách công của Mexico là rất đáng kể. Bà Sheinbaum cho biết hôm thứ Hai rằng, giống như những gì chính quyền của bà đã làm ở Acapulco, bà sẽ chỉ đạo nạo vét sông ngòi, xây dựng bờ kè, xây dựng lại cầu và nâng cấp các trạm bơm để kiểm soát lũ lụt tại các bang bị ảnh hưởng gần đây.

Cho đến nay, hơn 7.300 binh sĩ Lục quân và Vệ binh Quốc gia đã được triển khai để hỗ trợ cứu hộ và sơ tán người dân. Các quan chức y tế cũng đã được triển khai để ngăn chặn sự lây lan của các bệnh do muỗi truyền như sốt xuất huyết. Mưa cũng làm gián đoạn nguồn cung cấp điện, khiến hơn một phần tư triệu người không có điện, mặc dù công ty điện lực quốc gia Mexico cho biết đến thứ Hai rằng nguồn điện đã được khôi phục phần lớn.

Tin vắn: Phòng Thông tin KTTV phục vụ cộng đồng

Nguồn: https://www.nytimes.com/2025/10/13/world/americas/mexico-torrential-rain-deaths.html