Từng bước nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ địa phương của Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang

Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Đài KTTV Bắc Bộ, chịu trách nhiệm dự báo, cảnh báo KTTV, phục vụ phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng trên địa bàn tỉnh.

Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc với điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, địa hình chia cắt mạnh cùng khí hậu cực đoan, đặc thù. Thiên tai ngày càng nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn về tài sản và tính mạng người dân, trong khi việc dự báo, cảnh báo các loại thiên tai và tác động của chúng dưới tác động của biến đổi khí hậu là thách thức lớn đối với hệ thống khí tượng thủy văn quốc gia. Công tác dự báo thủy văn tại địa phương cũng gặp khó khăn do mực nước các sông Gâm và Lô chịu ảnh hưởng điều tiết từ nhiều hồ thủy điện; mạng lưới trạm quan trắc thưa thớt, chưa đồng bộ, nhiều khu vực địa hình phức tạp thiếu trạm và thiết bị lạc hậu, gây khó khăn trong dự báo các hiện tượng nguy hiểm cục bộ như mưa lớn, lũ quét và sạt lở đất. Bên cạnh đó, đại dịch Covid-19 từ 2020 đến đầu 2022 và quá trình sáp nhập Đài khu vực giai đoạn 2022-2025 cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai nhiệm vụ chuyên môn.

Trong bối cảnh đó, Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện tốt công tác dự báo, cảnh báo các loại thiên tai, từng bước nâng cao chất lượng các bản tin, đặc biệt là cảnh báo sớm các hiện tượng nguy hiểm, góp phần bảo vệ sản xuất nông nghiệp và giảm nhẹ thiệt hại thiên tai tại địa phương.

Trước những diễn biến thời tiết ngày càng khắc nghiệt và nhu cầu xã hội ngày càng cao, đặc biệt kể từ 1/7/2025 khi thực hiện sáp nhập tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang, mô hình chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, đặt ra nhiều thách thức nhưng cũng là cơ hội để các Đài KTTV tỉnh khẳng định vai trò quan trọng. Đài Tuyên Quang xác định công tác dự báo phục vụ là nhiệm vụ trọng tâm, liên tục theo dõi diễn biến thời tiết, phối hợp khai thác các mô hình dự báo hiện đại như WRF, HEC-HMS, mô hình cảnh báo lũ quét, sạt lở để cung cấp bản tin kịp thời, chi tiết đến cấp xã, phục vụ hiệu quả cho sản xuất và đời sống.

Đài đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu Tỉnh ủy xây dựng Kế hoạch triển khai Chỉ thị số 10-CT/TW về tăng cường lãnh đạo công tác KTTV; đóng góp ý kiến vào các dự thảo văn bản pháp luật của Bộ, tỉnh; đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định phân cấp ban hành bản tin dự báo KTTV; xây dựng quy trình dự báo tác động thiên tai thường xuyên tại tỉnh.

Từ 2020-2023, Đài đã tham mưu đề xuất với lãnh đạo UBND tỉnh, Ban chỉ huy PCTT&TKCN tỉnh lắp đặt 59 trạm đo mưa tự động tại vùng núi cao, địa hình dốc, nơi dễ xảy ra lũ quét, sạt lở, góp phần nâng cao dữ liệu phục vụ dự báo, cảnh báo. Công tác phối hợp thông tin liên lạc giữa Đài, Ban chỉ huy PCTT&TKCN, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương được duy trì chặt chẽ nhằm đảm bảo chuyển phát tin nhanh chóng khi có thiên tai. Đài đẩy mạnh tuyên truyền qua báo chí, phát thanh truyền hình, tổ chức tập huấn và diễn tập phòng chống thiên tai cùng địa phương.

Ngoài ra, Đài đã phối hợp thực hiện các đề tài nghiên cứu khoa học và sáng kiến kỹ thuật phục vụ công tác dự báo. Năm 2022, phối hợp với Viện Khoa học và Biến đổi khí hậu hoàn thành đề tài phân vùng khí hậu nông nghiệp, hỗ trợ sản xuất bền vững được đánh giá khá; xây dựng bản tin dự báo theo vùng khí hậu nông nghiệp phục vụ phát triển cây trồng ưu tiên. Năm 2023, Đài tiếp tục công nhận sáng kiến "Phương pháp dự báo tác động của mưa lớn đối với giao thông vận tải".

Chuẩn bị cho sáp nhập hành chính năm 2025, Đài chủ trì xây dựng kế hoạch hoạt động, đảm bảo cung cấp bản tin dự báo, cảnh báo kịp thời, liên tục, chính xác và kế thừa, đồng thời xây dựng bộ dữ liệu chuẩn hóa KTTV và bản đồ phân vùng dự báo phù hợp với các đơn vị hành chính mới, tạo sự tin tưởng từ chính quyền và nhân dân.

Trong những năm qua, cán bộ viên chức Đài Tuyên Quang đã nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, nhiều lần được Giám đốc Đài KTTV khu vực, Tổng cục KTTV và Bộ TNMT khen thưởng, cá nhân Giám đốc Đài cũng nhận bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh.

Thành tích của Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang, gồm 3 lần đạt danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc và 1 lần được Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường tặng Bằng khen, là kết quả của sự chỉ đạo sát sao từ các cấp lãnh đạo, sự phối hợp chặt chẽ của các phòng ban và sự ủng hộ tích cực của các tổ chức đoàn thể. Đài luôn được chính quyền địa phương ghi nhận về những đóng góp quan trọng trong công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, phục vụ hiệu quả công tác phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội. Với mong muốn tiếp tục phát huy vai trò, Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang cam kết không ngừng nâng cao năng lực, ứng dụng công nghệ hiện đại và đổi mới phương pháp làm việc để đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng cao của địa phương và xã hội trong thời gian tới.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được và đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong giai đoạn mới, Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang luôn đề cao tinh thần đoàn kết, chủ động học hỏi, không ngừng đổi mới và sáng tạo. Toàn thể cán bộ viên chức đã tập trung nguồn lực tiếp cận công nghệ mới, cập nhật mô hình dự báo tiên tiến, tiếp nhận chuyển giao công nghệ hiện đại, từng bước chuyển đổi số trong công tác dự báo, cảnh báo và truyền tin, góp phần nâng cao hiệu quả phòng chống thiên tai tại địa phương. Các bản tin cảnh báo thời tiết nguy hiểm được phát hành kịp thời, chính xác, góp phần hạn chế thiệt hại do thiên tai gây ra.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng nhận thức rõ nhiều khó khăn và thách thức còn tồn tại. Biến đổi khí hậu khiến tần suất, cường độ thiên tai gia tăng, đặt ra yêu cầu ngày càng cao về độ chính xác và thời gian phát hành dự báo, cảnh báo. Nguồn nhân lực cần được đào tạo, nâng cao chuyên môn và kỹ năng ứng dụng công nghệ mới. Tiếp nhận công nghệ hiện đại là yêu cầu cấp thiết, là tiền đề để nâng cao chất lượng các bản tin dự báo, giúp các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương chủ động trong chỉ đạo sản xuất và phát triển kinh tế - xã hội bền vững, đặc biệt trong ứng phó thiên tai.

Với quyết tâm của đội ngũ cán bộ, sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, ngành cùng sự đồng hành của cộng đồng, công tác dự báo KTTV tại tỉnh Tuyên Quang sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào phòng chống thiên tai và phát triển nông lâm nghiệp bền vững.

Đài KTTV tỉnh phấn đấu hoàn thành xuất sắc công tác dự báo, cảnh báo KTTV, vượt các chỉ tiêu giao; duy trì đều đặn bản tin dự báo thời tiết hàng ngày trên các nền tảng Báo và Đài PTTH tỉnh; không ngừng nâng cao chất lượng dự báo và cảnh báo sớm các hiện tượng nguy hiểm; tiếp tục thực hiện dự báo tác động cho các loại thiên tai thường xuyên xảy ra trên địa bàn.

Chúng tôi cam kết thực hiện tốt các nhiệm vụ KTTV do UBND tỉnh và các sở, ngành giao; phối hợp chặt chẽ với Sở Nông nghiệp và Môi trường tăng cường quản lý nhà nước về KTTV trên địa bàn. Cùng với đó, Đài tăng cường công tác tuyên truyền về KTTV qua Báo, Đài PTTH bằng nhiều hình thức; tìm kiếm nguồn kinh phí hợp pháp từ các đề tài khoa học, viết tin bài, cung cấp bản tin chuyên đề, vừa phục vụ địa phương, vừa nâng cao trình độ chuyên môn và cải thiện đời sống cán bộ viên chức.

Đài KTTV tỉnh Tuyên Quang quyết tâm đoàn kết, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo và chuyển đổi số, phấn đấu hoàn thành vượt chỉ tiêu kế hoạch và các nhiệm vụ chính trị, góp phần phục vụ tốt công tác phòng chống thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng và nâng cao vị thế ngành KTTV tại địa phương.