Tham luận của Đài KTTV tỉnh Quảng Ngãi, Đài KTTV Trung Bộ: Xây dựng đoàn kết nội bộ xác định rõ nhiệm vụ để luôn thực hiện tốt công tác phục vụ KTTV của Đài KTTV tỉnh Quảng Ngãi
Tỉnh Quảng Ngãi ngày nay, bao gồm toàn bộ các điều kiện tự nhiên, dân số, kinh tế, xã hội của của hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum trước đây, là tỉnh vừa có đồng bằng duyên hải, vừa có cao nguyên, có rừng, có biển, có biên giới trên đất liền, có hải đảo. Là vùng đất trải rộng theo cả hai hướng kinh độ và vĩ độ nên Quảng Ngãi ngày nay là một trong những tỉnh có đặc thù khí hậu thuỷ văn đa dạng vào hàng bậc nhất của nước ta. Cùng một thời gian, ở các vùng khác nhau của tỉnh Quảng Ngãi có thể có nhiều kiểu khí hậu thời tiết rất khác nhau. Trong một ngày, nếu đi từ Đông sang Tây của tỉnh Quảng Ngãi, ta có thể trải qua đủ bốn mùa khí hậu của 1 năm.
Điều kiện khí hậu, thuỷ văn đa dạng và phân hoá sâu sắc là nguyên nhân của nhiều loại hình thiên tai thường xảy ra ở Quảng Ngãi, nhất là gió bão, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, nắng nóng, hạn hán,...
Dù phải chịu tác động của điều kiện khí hậu, thuỷ văn và thiên tai khắc nghiệt, nhưng trong những năm qua, dưới sự chỉ đạo của Tổng cục Khí tượng Thủy văn (KTTV), nay là Cục KTTV, của các Đài KTTV khu vực Trung Trung Bộ, Tây Nguyên (sau đây gọi chung là Đài Khu vực) nên các Đài KTTV tỉnh Quảng Ngãi, tỉnh Kon Tum trước đây, nay sáp nhập thành Đài KTTV tỉnh Quảng Ngãi trực thuộc Đài KTTV Trung Bộ (sau đây gọi chung là Đài KTTV Tỉnh) đã luôn thực hiện tốt nhiệm vụ dự báo KTTV và cảnh báo thiên tai, phục vụ có hiệu quả cho công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai của các tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum.
Xác định công tác dự báo phục vụ là nhiệm vụ trọng tâm nên Đài KTTV Tỉnh đã phấn đấu thực hiện tốt ở từng công đoạn: Từ công tác đảm bảo thông tin số liệu luôn thông suốt đến việc tuân thủ chặt chẽ quy trình dự báo; xây dựng các phương án dự báo cụ thể cho từng yếu tố dự báo; nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ tin học vào công tác thu thập, truyền thông tin và tác nghiệp dự báo; chú trọng cải tiến hình thức bản tin, đổi mới nội dung bản tin theo hướng phục vụ đa dạng các đối tượng sử dụng bản tin, từ đó nâng cao được chất lượng phục vụ của bản tin dự báo KTTV và cảnh báo thiên tai, đáp ứng yêu cầu của các cấp, các ngành trong Tỉnh về phòng chống lụt bão, giảm nhẹ thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội.
Để làm tốt công tác dự báo phục vụ, Đài KTTV Tỉnh đã nghiên cứu, có sáng kiến mới, đồng thời ứng dụng thành công các phần mềm thu thập số liệu KTTV, qua đó thực hiện thu thập thông tin hoàn toàn tự động, đảm bảo nhanh, chính xác và chi tiết.
Đài KTTV tỉnh đã luôn bám sát các yêu cầu thông tin KTTV của địa phương, qua đó cung cấp kịp thời các bản tin dự báo KTTV, đồng thời tham mưu cho địa phương trong việc xây dựng kế hoạch, phương án chỉ đạo sản xuất, phòng chống thiên tai đạt hiệu quả tốt, luôn được địa phương đánh giá cao. Điển hình là năm 2020, do chịu ảnh hưởng trực tiếp cơn bão số 9 (Molave) có cường độ rất mạnh cấp 12, giật cấp 13-14, gây mưa lũ lớn. Tại sông Trà Khúc và sông Vệ đã có lũ vượt báo động cấp III hơn 1,00m gây ngập lụt sâu trên diện rộng. Tuy nhiên do được dự báo/cảnh báo sớm, kịp thời nên công tác phòng chống bão, lũ, ngập lụt đạt hiệu quả cao, không có thiệt hại về người, giảm thiểu được nhiều thiệt hại về vật chất.
Đài đã thực hiện dự báo thời tiết trên truyền hình, đài phát thành với các bản tin có nội dung phong phú, có bản đồ, hình ảnh … Đài cũng đa dạng hóa, mở rộng các đối tượng phục vụ nhằm đưa thông tin dự báo, cảnh báo KTTV và nguy cơ thiên tai đến tất cả các tổ chức, cá nhân có nhu cầu về thông tin KTTV cho công tác phòng chống giảm nhẹ thiên tai, đẩy mạnh sản xuất.
Hằng năm Đài đã thực hiện hơn 3000 bản tin KTTV các loại, đạt và vượt về số lượng và chất lượng các bản tin theo đăng ký, đặt hàng (của 02 Đài Tỉnh), đồng thời thực hiện hơn 1500 bản tin KTTV phục vụ riêng theo yêu cầu của địa phương. Đài Tỉnh đã dự báo/cảnh báo khá chính xác, kịp thời được hầu hết các hiện tượng thời tiết thủy văn nguy hiểm có ảnh hưởng tới đời sống sản xuất của Nhân dân trong Tỉnh như hạn hán, thiếu nước, dông sét, bão, mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét và sạt lở đất, nắng nóng, nguy cơ cháy, cháy rừng.
Bên cạnh công tác dự báo phục vụ Đài KTTV Tỉnh còn luôn thực hiện tốt công tác quản lý mạng lưới trạm theo phân cấp của Đài Khu vực. Đài KTTV Tỉnh hiện đang quản lý 12 trạm KTTV, HV cơ bản; phối hợp quản lý, bảo trì, bảo dưỡng, duy trì hoạt động và khai thác sử dụng số liệu của 47 trạm KTTV và đo mưa tự động; Ngoài ra Đài còn khai thác, sử dụng gần 80 trạm đo KTTV và đo mưa khác.
Để tạo nền tảng cho công tác KTTV, nhất là công tác dự báo và truyền thông tin KTTV, Đài KTTV Tỉnh chú trọng đến công tác nâng cao năng lực và chất lượng cho đội ngũ DBV nhằm đáp ứng được các công việc đòi hỏi ngày càng cao về trình độ, công nghệ tiên tiến. Trong 5 năm qua, song song với việc tạo điềukiện cho DBV tham gia các lớp tập huấn, học tập nâng cao nhiệp vụ, Đài KTTV tỉnh đã chủ động chủ trì thực hiện và phối hợp thực hiện được nhiều nhiệm vụ, nghiên cứu tại địa phương như:
- Xây dựng các phương án ứng phó thiên tai và ứng phó với các tình huống khẩn cấp đập, hồ chứa.
- Đo đạc, xác định một số mặt cắt ngang trên các sông làm số liệu đầu vào cho việc ứng dụng các Mô hình dự báo lũ, ngập lụt.
- Nghiên cứu, xây dựng bản đồ ngập lụt trên các sông ứng với các cấp báo động lũ, các tình huống xả lũ khẩn cấp của công rình hồ đập;
- Nghiên cứu, khảo sát tính toán chỉ số khí hậu ở các khu vực chưa có trạm đo KTTV và dự báo thời tiết phục vụ cho công tác cảnh báo cấp cháy rừng.
- Nghiên cứu, xây dựng bản đồ phân vùng nguy cơ hạn hán, cấp độ rủi ro hạn hán trên địa bàn Tỉnh
- Phối hợp nghiên cứu xây dựng bản đồ thực trạng và nguy cơn lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn Tỉnh.
- Đài đã xây dựng và ứng dụng thành công các nhiệm vụ khoa học cấp Bộ do Trung tâm dự báo KTTV Quốc gia chuyển giao vào công tác dự báo/cảnh báo KTTV nguy hiểm phục vụ PCTT của Tỉnh. Đài KTTV Tỉnh xác định rõ, sản phẩm KTTV nói chung, sản phẩm dự báo, cảnh báo KTTV nói riêng làm ra là để phục vụ có hiệu quả cho nhu cầu của địa phương nên đã rất quan tâm, chú trọng đến việc duy trì tốt mối quan hệ với các cấp chính quyền, các sở, ngành của địa phương. Đài là thành viên Ban chỉ huy PCTT, TKCN &PTDS Tỉnh, các trạm KTTV trực thuộc Đài là thành viên Ban chỉ huy PCTT, TKCN &PTDS huyện nơi trạm đóng chân (nay là cấp xã, phường). Đài là thành viên các Hội đồng thẩm định cấp tỉnh về Quy trình vận hành hồ chứa, giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt; phương án phòng chống thiên tai và phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp đập, hồ chứa; phương án bảo vệ đập, hồ chứa. Đài trực tiếp tham mưu cho Sở TN&MT tỉnh (nay là sở NN&MT Tỉnh) các nội dung liên quan đến KTTV và tài nguyên nước, môi trường, biến đổi khí hậu. Đài đã hỗ trợ kết nối số liệu quan trắc KTTV của nhiều công trình thủy điện, thủy lợi đến Cục KTTV, và đến Cục Tài nguyên nước, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Để thông tin khí tượng thuỷ văn được các cấp các ngành, các tổ chức và nhân dân địa phương hiểu rõ, hiểu đúng và tin dùng, Đài Tỉnh đã luôn luôn đẩy mạnh và có sự đổi mới theo hướng đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền đến các cấp lãnh đạo và nhân dân về Luật KTTV, luật phòng chống thiên tai, về các loại bản tin dự báo cảnh báo KTTV, về cách phòng, tránh, ứng phó với từng loại hình thiên tai như đi tuyên truyền trực tiếp kết hợp viết tin, bài đăng báo; tạp chí khoa học, cổng thông tin điện tử của Tỉnh và phối hợp thực hiện các chuyên đề trên Đài Phát thanh và truyền hình Tỉnh.
Với những nỗ lực, cố gắng trong công tác phục vụ KTTV, trong 5 năm qua, Đài KTTV Tỉnh đã được cấp trên và chính quyền địa phương ghi nhận, có khen thưởng, động viên bằng các hình thức như bằng khen, công nhận tập thể lao động xuất sắc của Bộ TN&MT (các năm 2020, 2021, 2022, 2023, 2024); được Chủ tịch UBND các tỉnh Quảng Ngãi, Kon Tum tặng bằng khen năm các năm 2020, 2022, 2024; nhiều năm liên tục được Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV tặng giấy khen, có 04 lượt cán bộ được chủ tịch UBND các tỉnh Quảng Ngãi, Kon Tum tặng bằng khen và nhiều lượt cán bộ được Tổng cục trưởng tổng cục KTTV công nhận chiến sỹ thi đua cấp cơ sở, tặng giấy khen.
Xây dựng đoàn kết nội bộ trong Đài KTTV Tỉnh Quảng Ngãi là một quá trình liên tục và đòi hỏi sự nỗ lực từ tất cả các thành viên, đặc biệt là vai trò dẫn dắt của chi uỷ chi bộ, của lãnh đạo Đài. Một môi trường làm việc đoàn kết sẽ tạo ra sự hài lòng và hạnh phúc cho CBVC qua đó tạo nền tảng vững chắc để CBVC nỗ lực làm việc, thi đua để xây dựng Đài hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao. Trong những năm tới, Đài KTTV tỉnh Quảng Ngãi sẽ tiếp tục phát huy thế mạnh, khắc phục khó khăn để luôn thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị cao cả do Cục KTTV, Đài KTTV Trung Bộ và UNND Tỉnh Quảng Ngãi giao./.