Áp dụng các sáng kiến, Đề tài khoa học để thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn của Đài KTTV tỉnh Thái Bình trước đây

Đài KTTV tỉnh Thái Bình trước đây, nay là Đài KTTV tỉnh Hưng Yên là đơn vị trực thuộc Đài KTTV Bắc Bộ, có nhiệm vụ quan trắc, thông tin dữ liệu, dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ công phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh Thái Bình trước đây nay là tỉnh Hưng Yên là một tỉnh ven biển của khu vực đồng bằng Bắc Bộ, hàng năm phải chịu tác động mạnh của nhiều loại hình thiên tai như bão, lũ, mưa lớn, nắng nóng, rét đậm, rét hại, sóng lớn, triều cường và xâm nhập mặn. Trong những năm gần đây, thời tiết trên địa bàn diễn biến ngày càng phức tạp với nhiều hiện tượng cực đoan như bão mạnh, mưa kéo dài, nắng nóng gay gắt, dông lốc, mưa đá bất thường và rét đậm rét hại.

 Điển hình là cơn bão Marinae năm 2016 với sức gió mạnh gây thiệt hại nghiêm trọng, đặc biệt là hệ thống điện lực, nhà xưởng và nhà ở của người dân; đợt lũ lớn tháng 9/2024 sau bão Yagi làm vỡ một số tuyến đê, sạt lở đê chính; các cơn bão kết hợp triều cường, sóng lớn gây ngập lụt, sạt lở đê biển; cùng với đó, mưa lớn, nắng nóng kỷ lục và dông lốc sét đã gây thiệt hại lớn về tính mạng và tài sản, ảnh hưởng sâu sắc đến đời sống nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội.

Trước tình hình đó, việc nâng cao chất lượng, độ tin cậy và thời gian dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn trở thành nhiệm vụ cấp thiết. Nhận thức rõ vai trò then chốt của công tác dự báo trong phòng, chống thiên tai, Đài Khí tượng Thủy văn Thái Bình đã chủ động nghiên cứu, đề xuất và triển khai nhiều giải pháp sáng kiến. Những giải pháp này, trong các lĩnh vực quan trắc, thông tin dữ liệu, dự báo và cảnh báo KTTV, đã giúp Đài nâng cao hiệu quả quan trắc và dự báo, từ đó phục vụ kịp thời các cấp, các ngành và nhân dân địa phương trong điều hành sản xuất, phòng chống thiên tai và sinh hoạt hàng ngày, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng tại địa phương.

Tại trạm Thuỷ văn Triều Dương: Trưởng trạm và các quan trắc viên đã sáng chế, chế tạo bình điều tiết ống Xi phông giếng tự ghi mực nước và đấu nối cáp đo ADCP bị hỏng, các sáng kiến, giải pháp trên đã giúp trạm chủ động sửa chữa, tiết kiệm đáng kể kinh phí cho đơn vị.  Đồng thời tại trạm đã có sáng kiến tự động hóa việc đo tốc độ tại thủy trực đại biểu hàng ngày khi đo lưu lượng vào thời kỳ mùa cạn, sáng kiến đã giảm đáng kể sức lao động cho quan trắc viên, đồng thời tiết kiệm nhân lực cho trạm.

Tại Đài tỉnh đã thực hiện: Đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh “ Xây dựng mô hình giám sát từ xa trạm đo mưa tự động theo nguyên lý chao lật, phục vụ cảnh báo ngập lụt”; thành công của Đề tài đã góp phần hình thành mạng lưới quan trắc  mưa chuyên dùng của tỉnh, cung cấp dữ liệu theo thời gian thực, hỗ trợ hiệu quả công tác phòng chống ngập úng khi xảy ra mưa lớn, đồng thời cũng giúp Đài có nguồn dữ liệu về lượng mưa hàng năm sử dụng trong công tác đánh giá chất lượng bản tin dự báo các thời hạn dài, hạn mùa. Trước những thiệt hại rất lớn nước dâng do bão, kết hợp với triều cường Đài đã triền khai thực hiện Đề tài “Ứng dụng mô hình dự báo nước dâng, sóng lớn kết hợp với triều cường gây ngập lụt ven biển tỉnh Thái Bình”. Kết quả của Đề tài đã giúp cho các Dự báo viên của Đài cảnh báo sớm về mức độ ngập lụt ven biển của tỉnh khi có bão ảnh hưởng, nhất là khi bão đổ bộ vào lúc có triều cường.

Để tăng cường mạng lưới trạm quan trắc trong điều kiện mạng lưới các trạm KTTV quốc gia trên địa bàn tỉnh còn chưa đáp ứng được nhu cầu đầy đủ về thông tin dữ liệu, Đài KTTV Thái Bình đã tư vấn để UBND tỉnh ban hành “Kế hoạch phát triển mạng lưới trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng tỉnh Thái Bình giai đoạn 2019-2026”. Trong Kế hoạch đã bổ sung 1 trạm khí tượng, 4 trạm thủy văn, 6 trạm đo mưa và 6 trạm đo mặn tự động. Việc phát triển mạng lưới này giúp nâng cao nguồn dữ liệu quan trắc, đáp ứng nhu cầu khai thác rộng rãi của các tổ chức, cá nhân trên địa bàn.

Để thông tin về dự báo, cảnh báo đến được với đông đảo các tầng lớp nhân dân, Đài luôn duy trì một trang thông tin điện tử Website để người dân truy cập vào theo dõi tình hình thời tiết thuỷ văn hàng ngày, thời tiết thuỷ văn nguy hiểm; đồng thời khi có bão, lũ các Đài truyền thanh địa phương cũng vào trang Web lấy tin để thông báo tới mọi người dân.

Với những sáng kiến, đề tài, việc làm như trên này đã góp phần quan trọng nâng cao chất lượng quan trắc, năng lực dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại, đồng thời bảo đảm hiệu quả công tác phục vụ khí tượng thuỷ văn tại địa phương, đặc biệt là công tác phòng chống thiên tai và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Trước hết, thời gian xử lý và phân tích số liệu quan trắc được rút ngắn đáng kể, giảm từ 30% đến 40% so với trước đây. Điều này giúp Đài chủ động cung cấp bản tin dự báo kịp thời, đáp ứng nhanh các yêu cầu của lãnh đạo tỉnh và các cơ quan chức năng trong ứng phó với hiện tượng thời tiết bất thường.

Độ tin cậy của các bản tin dự báo cũng được nâng cao rõ rệt nhờ ứng dụng phần mềm tự động và quy trình phối hợp đa kênh, cải thiện khả năng dự báo các hiện tượng cực đoan như bão, lũ, mưa lớn, sóng lớn, nước dâng, triều cường, góp phần giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Hệ thống cảnh báo sớm qua các nền tảng số đa dạng đã phát huy hiệu quả trong việc truyền tải thông tin nhanh chóng, rộng rãi đến các cấp chính quyền, lực lượng phòng chống thiên tai và cộng đồng dân cư. Qua đó, năng lực phản ứng và phối hợp ứng phó khi có thiên tai được nâng cao rõ rệt.

Đặc biệt, việc áp dụng các sáng kiến tự động hóa trong quan trắc và xử lý dữ liệu đã góp phần tiết kiệm đáng kể chi phí nhân lực, giảm bớt sức lao động cho cán bộ viên chức, đồng thời nâng cao hiệu quả và độ chính xác trong công tác dự báo.

Bên cạnh đó, công tác đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn cho cán bộ, viên chức giúp đội ngũ dự báo không ngừng nâng cao trình độ, chủ động ứng dụng công nghệ mới và quy trình làm việc hiện đại, góp phần duy trì và nâng cao chất lượng công tác dự báo toàn Đài.

Những kết quả này đã tạo dựng niềm tin vững chắc của các cấp lãnh đạo, đơn vị liên quan và nhân dân đối với chất lượng thông tin dự báo và cảnh báo của Đài, góp phần thiết thực vào công tác phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Bình.

Qua quá trình triển khai các sáng kiến cải tiến trong công tác dự báo khí tượng thủy văn, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Thái Bình đã rút ra những bài học kinh nghiệm quan trọng và đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả công tác trong thời gian tới:

Ứng dụng công nghệ hiện đại và chuyển đổi số là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dự báo. Việc áp dụng thiết bị tự động, phần mềm phân tích dữ liệu, hệ thống cảnh báo đa kênh và nền tảng số đã giúp rút ngắn thời gian xử lý, nâng cao độ chính xác và mở rộng phạm vi phục vụ. Do đó, cần tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong công tác dự báo, đầu tư phát triển các công nghệ tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và khai thác dữ liệu lớn.

Khuyến khích sáng tạo và phát huy vai trò cán bộ viên chức trong nghiên cứu, đề xuất các giải pháp kỹ thuật để cải tiến quy trình làm việc, khắc phục sự cố thiết bị, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất lao động. Việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn kỹ thuật cần được tăng cường liên tục để đảm bảo đội ngũ cán bộ luôn đáp ứng yêu cầu đổi mới và hiện đại hóa.

Phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền, ngành liên quan và cộng đồng dân cư trong công tác truyền thông và cảnh báo kịp thời, nâng cao nhận thức và khả năng chủ động phòng chống thiên tai, từ đó giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Đầu tư mở rộng và hiện đại hóa mạng lưới quan trắc chuyên dụng dùng, nâng cao chất lượng và độ tin cậy của dữ liệu đầu vào, là nền tảng quan trọng để đáp ứng yêu cầu ngày càng phức tạp của thời tiết và biến đổi khí hậu.

Thường xuyên đánh giá, rút kinh nghiệm và cập nhật công nghệ mới, đồng thời tăng cường nghiên cứu khoa học và ứng dụng kết quả nghiên cứu, đặc biệt các mô hình dự báo nước dâng, sóng lớn, các hiện tượng khí tượng thủy văn cực đoan để duy trì và nâng cao chất lượng dự báo, đảm bảo khả năng thích ứng linh hoạt trước những diễn biến bất thường của thiên tai.

Những bài học và đề xuất trên sẽ là cơ sở để Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Thái Bình trước đây nay là Đài KTTV tỉnh Hưng Yên tiếp tục hoàn thiện, phát triển công tác dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, phục vụ hiệu quả công tác quản lý, phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.

Công tác dự báo và cảnh báo khí tượng thủy văn là nhiệm vụ hết sức quan trọng, đóng vai trò then chốt trong phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Qua việc triển khai đồng bộ các sáng kiến cải tiến và ứng dụng công nghệ hiện đại, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Thái Bình đã nâng cao đáng kể năng lực dự báo, rút ngắn thời gian xử lý số liệu, nâng cao độ chính xác và hiệu quả cảnh báo sớm.

Những kết quả đạt được không chỉ thể hiện sự nỗ lực sáng tạo của đội ngũ cán bộ viên chức mà còn là minh chứng rõ nét cho tầm quan trọng của việc đổi mới, ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực khí tượng thủy văn. Điều này góp phần bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân và hỗ trợ công tác chỉ đạo, điều hành của các cấp chính quyền.

Trong thời gian tới, Đài KTTV tỉnh Thái Bình nay là Đài KTTV tỉnh Hưng Yên sẽ tiếp tục phát huy các bài học kinh nghiệm, thực hiện đồng bộ các giải pháp đề xuất, không ngừng đổi mới và nâng cao chất lượng công tác dự báo, cảnh báo, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh Hưng Yên trước những diễn biến ngày càng phức tạp của thời tiết và biến đổi khí hậu.