Tổng thư ký Liên hợp quốc đã cảnh báo vào thứ sáu rằng các sông băng ở dãy Himalaya đang “tan chảy”, kêu gọi hành động ngay lập tức để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, đặc biệt là ở các hệ sinh thái mong manh nhất thế giới.
Những ngọn núi ở dãy Annapurna của Nepal, nơi các sông băng đang tan chảy và ranh giới tuyết đang dâng cao do biến đổi khí hậu.Tổng thư ký Liên hợp quốc đã cảnh báo vào thứ sáu rằng các sông băng ở dãy Himalaya đang “tan chảy”, kêu gọi hành động ngay lập tức để giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, đặc biệt là ở các hệ sinh thái mong manh nhất thế giới.
António Guterres đã đưa ra cảnh báo trong một thông điệp video gửi đến Sagarmatha Sambaad đầu tiên hay “Đối thoại Everest”, do Chính phủ Nepal triệu tập tại Kathmandu. “Nhiệt độ kỷ lục có nghĩa là băng tan kỷ lục”, ông nói. “Nepal ngày nay đang ở trên băng mỏng - mất gần một phần ba băng chỉ trong hơn ba mươi năm. Và các sông băng của bạn đã tan chảy nhanh hơn 65 phần trăm trong thập kỷ qua so với thập kỷ trước”. Được đặt theo tên của Núi Everest (Sagarmatha trong tiếng Nepal), diễn đàn quốc tế này đã triệu tập các bộ trưởng, nghị sĩ, chuyên gia về khí hậu và xã hội dân sự để tập trung vào biến đổi khí hậu, hệ sinh thái núi và tính bền vững.
Hai tỷ tương lai đang bị đe dọa
Các sông băng trong khu vực đã đóng vai trò là hồ chứa nước ngọt quan trọng trong nhiều thế kỷ. Hiện tượng tan chảy nhanh của chúng không chỉ đe dọa các cộng đồng địa phương mà còn đe dọa cả dân số đông đảo ở hạ lưu, những người phụ thuộc vào các con sông chảy từ dãy Himalaya. Lưu lượng nước giảm ở các hệ thống sông như sông Hằng, sông Brahmaputra và sông Ấn không chỉ đe dọa nguồn nước mà còn đe dọa cả sản lượng lương thực của gần hai tỷ người trên khắp Nam Á. Kết hợp với sự xâm nhập của nước mặn, điều này có thể gây ra tình trạng sụp đổ của các đồng bằng châu thổ và tình trạng di dời hàng loạt, người đứng đầu Liên hợp quốc cảnh báo. “Chúng ta sẽ chứng kiến các quốc gia và cộng đồng ở vùng trũng thấp bị xóa sổ mãi mãi”, ông nói.
Trẻ em lên tiếng
Trước thềm hội nghị thượng đỉnh, trẻ em và thanh thiếu niên Nepal đã trở thành tâm điểm chú ý với lời kêu gọi hành động của riêng mình. Trong một tuyên bố được đệ trình lên cuộc đối thoại, hơn 100 trẻ em và thanh thiếu niên đã yêu cầu hành động khẩn cấp và toàn diện về khí hậu, công nhận các em là người nắm giữ quyền và là tác nhân của khí hậu - không chỉ là nạn nhân thụ động. Trong số các yêu cầu chính của các em: đảm bảo trẻ em tham gia vào các quyết định về khí hậu, hỗ trợ các chương trình do thanh thiếu niên lãnh đạo và thúc đẩy các sáng kiến và hành động vì khí hậu của các em.
Alice Akunga, người đứng đầu Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Nepal, đơn vị ủng hộ các cuộc thảo luận, cho biết: “Cuộc khủng hoảng khí hậu là một cuộc khủng hoảng về quyền trẻ em - tác động không cân xứng đến sức khỏe, dinh dưỡng, giáo dục và hạnh phúc của các em. Việc lắng nghe tiếng nói của “tương lai nhân loại” là rất quan trọng để thiết kế và thực hiện các giải pháp có ý nghĩa và lâu dài nhằm giải quyết những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu đối với trẻ em và thanh thiếu niên”.
Các sông băng ở dãy Himalaya cao, giống như những sông băng ở vùng Langtang của Nepal (trong ảnh), cung cấp nước cho các hệ thống sông lớn ở Nam Á, duy trì cuộc sống và sinh kế của hàng chục triệu người ở hạ lưuDừng lại sự điên rồ
Trong thông điệp của mình, ông Guterres nhắc lại lời kêu gọi thế giới “chấm dứt sự điên rồ” của tình trạng nóng lên toàn cầu do nhiên liệu hóa thạch, một lời cảnh báo mà ông đã đưa ra trong chuyến thăm trước đó tới khu vực Everest vào năm 2023. Vào thời điểm đó, ông đứng giữa các lưu vực băng hà ở dãy Himalaya, cảnh báo rằng “những mái nhà của thế giới” đang nhanh chóng biến mất. “Và đó là lý do tại sao các bạn tập hợp lại với nhau để tập trung vào Sambaad - đối thoại”, người đứng đầu Liên hợp quốc phát biểu vào thứ sáu, hoan nghênh sự lãnh đạo về khí hậu của Nepal, bao gồm các chương trình tái trồng rừng, hệ thống cảnh báo sớm và mục tiêu đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2045.
Hành động ngay bây giờ
Ông tiếp tục, thế giới phải hành động ngay lập tức để hạn chế nhiệt độ toàn cầu tăng ở mức 1,5°C - mục tiêu do Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu đặt ra với các nước phát thải lớn nhất dẫn đầu. Điều này bao gồm đầu tư vào năng lượng tái tạo, hoàn thành mục tiêu tài chính khí hậu trị giá 1,3 nghìn tỷ đô la đã được thống nhất tại COP29, tăng gấp đôi tài chính thích ứng lên ít nhất 40 tỷ đô la trong năm nay theo cam kết của các nước phát triển và cung cấp hỗ trợ mạnh mẽ, bền vững cho Quỹ Mất mát và Thiệt hại. “Để đạt được những mục tiêu này đòi hỏi sự hợp tác mạnh mẽ”, ông Guterres kết luận. “Liên hợp quốc là đồng minh của các bạn trong nhiệm vụ thiết yếu này”.
Tin vắn: Phòng Thông tin KTTV phục vụ cộng đồng
Nguồn: https://news.un.org/en/story/2025/05/1163376