Cục KTTV họp khẩn về bão số 15: Nghiêng về kịch bản bão suy yếu trên biển, cảnh báo trọng tâm là gió mạnh và sóng lớn

Báo cáo tại cuộc họp, Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia cho biết: Dự báo diễn biến tiếp theo của bão số 15 còn có sự phân tán cao giữa các mô hình và cơ quan khí tượng thủy văn quốc tế. 

Với kịch bản 1: Khả năng cao nhất hiện nay bão đổi hướng Bắc khi đến vùng biển Tây Bắc đặc khu Trường Sa (cách bờ biển Gia Lai-Khánh Hòa khoảng 500km về phía Đông (xác suất 80%): Khi bão di chuyển tới kinh tuyến 113E, bão đổi hướng di chuyển lên phía Bắc, suy yếu thành vùng áp thấp, sau đó vùng áp thấp này có khả năng trôi về phía đất liền các tỉnh miền Trung, suy yếu trên biển

Kịch bản 2 là kịch bản xấu, bão không đổi hướng, đi vào khu vực Gia Lai - Khánh Hòa (xác suất 20%): Cường độ bão mạnh nhất khi ở khu vực phía Bắc đặc khu Trường Sa có thể đạt cấp 11, giật cấp 13. Sau đó, di chuyển hướng Tây hướng về phía đất liền các tỉnh miền Trung, trọng tâm là khu vực Gia Lai -  Khánh Hòa. Cường độ bão sẽ yếu xuống cấp 8 hoặc áp thấp nhiệt đới.

Ông Hưởng cũng báo cáo cập nhật mực nước các sông tại Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, trong đó một số sông như Srêpốk, Krông Ana, sông Ba vẫn ở mức cao hơn báo động. Các hồ chứa trên nhiều lưu vực sông đã được đưa về mực nước đón lũ, bảo đảm dung tích phục vụ cắt giảm lũ cho hạ du. Lưu ý, những tác động mưa lũ trong các ngày tới không chỉ phụ thuộc vào bão, mà còn liên quan đến đợt không khí lạnh tăng cường có thể gây mưa lớn độc lập sau khi bão suy yếu.

Đại diện Viện KTTV & Biến đổi khí hậu cho biết, các phân tích mới nhất tiếp tục ghi nhận sự tương đồng với sản phẩm dự báo của Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia: sau khi đi vào Biển Đông, bão số 15 sẽ có điều kiện thuận lợi để tăng cường độ. Tuy nhiên, các mô hình động lực hiện tại đều có xu hướng nghiêng về kịch bản bão suy yếu dần và tan trên biển. Trong trường hợp bão tiến gần sát bờ rồi suy yếu, lượng mưa do hoàn lưu bão dự kiến không lớn, chỉ từ 100 - 200 mm, tập trung khu vực ven biển. Điều đáng lưu ý nhất theo Viện không phải là mưa mà là gió mạnh và sóng lớn trên biển, trong đó sóng có thể cao tới 10 m tại khu vực giữa Biển Đông. Sau khi hoàn lưu bão tan rã, đợt không khí lạnh tăng cường có thể gây ra một đợt mưa diện rộng ở Trung Bộ, đây mới là yếu tố có nguy cơ cao hơn về mưa lớn.

Phát biểu tại cuộc họp, Ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia cho biết chuỗi cập nhật dự báo gần đây cho thấy xu thế suy yếu rõ rệt cả về gió và mưa. Đến ngày 29/11, bão vẫn có khả năng di chuyển ổn định theo hướng Tây và có thể mạnh lên đôi chút. Từ ngày 30/11, khi gặp các điều kiện bất lợi như không khí lạnh tăng cường và không khí khô xâm nhập, bão sẽ suy yếu nhanh, thậm chí tan trên biển. Trong trường hợp bão suy yếu nhanh, lượng mưa trên đất liền không lớn, cụ thể: Các khu vực vừa chịu mưa lũ nặng nề như Phú Yên, Bình Định dự báo mưa khoảng 20 - 50 mm/ngày, không đáng lo ngại. Một số nơi phía Bắc có mưa nhẹ do gió Đông Bắc, không phải do bão. Thời gian mưa dự kiến: từ đêm 30/11 sang ngày 1/12, kéo dài 1,5 - 2 ngày, lượng mưa tối đa khoảng 50 mm/ngày, thấp hơn nhiều so với ngưỡng mưa bão hoặc áp thấp nhiệt đới.

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Đặng Thanh Mai nhấn mạnh: công tác cảnh báo hiện nay không chỉ tập trung vào mưa lớn mà phải lưu ý cả nguy cơ sạt lở khi có mưa dồn dập, kể cả mưa nhỏ. “Mưa ít nhưng nếu rơi đúng vào khu vực địa hình yếu, đất bão hòa nước sau mưa lũ liên tiếp thì sạt lở vẫn có thể xảy ra”, bà Mai nhấn mạnh. Bà đề nghị các Đài KTTV khu vực và Đài tỉnh cần chủ động đưa nội dung cảnh báo sạt lở vào các bản tin, nhất là trong bối cảnh người dân ở các sườn núi, vùng đồi vẫn còn chịu tác động kéo dài sau đợt mưa lũ vừa qua.

Kết luận tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Hoàng Đức Cường cho biết cuộc họp được tổ chức nhằm rà soát kỹ các phân tích dự báo về bão số 15, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống KTTV đang dồn lực phục vụ dự báo lũ ở Trung Bộ suốt thời gian qua. Ông Cường lý giải việc phát tin bão muộn hơn thường lệ là nhằm tránh gây hoang mang không cần thiết, bởi các phân tích ban đầu đều cho thấy bão ít có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đất liền. 

Bão được dự báo đạt cực đại cấp 10–11, chủ yếu trên biển. Khi đạt cực đại, bão sẽ nhanh chóng suy yếu, có xu thế tan tại chỗ. Điều quan trọng nhất hiện nay là cảnh báo gió mạnh trên biển cho tàu thuyền, đặc biệt khu vực Trường Sa và giữa Biển Đông.

Đối với đất liền, Phó Cục trưởng nhấn mạnh: “Cần truyền thông theo hướng trấn an, đưa thông tin lượng mưa và gió dưới mức nguy hiểm. Đây là cơn bão yên, không phải bão động.” Ông đồng ý với đề xuất cảnh báo sạt lở, nhưng làm rõ rằng mưa chủ yếu ven biển nên không đủ lớn để kích hoạt lũ quét hay sạt lở diện rộng. Do đó cần phân biệt rõ mưa do bão và mưa do không khí lạnh để tránh nhầm lẫn trong công tác cảnh báo. Cục KTTV cũng giao nhiệm vụ cho các Đài tiếp tục theo dõi sát, đảm bảo thông tin liên tục, đồng thời tranh thủ sau đợt này ổn định lại cơ sở vật chất và hệ thống trạm quan trắc.

Chỉ đạo tại cuộc họp, Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền yêu cầu toàn ngành KTTV giữ vững tinh thần 100% nỗ lực dù nhiệm vụ lớn hay nhỏ, tuyệt đối không chủ quan trước mọi kịch bản. Ông nhấn mạnh cần định lượng rõ khu vực bị tác động bởi bão - cả trên biển và đất liền, bao gồm cả Trường Sa. Phân tích kỹ các yếu tố gió mạnh, sóng lớn để hỗ trợ tàu thuyền hoạt động an toàn. Theo dõi chặt chẽ vấn đề vận hành hồ chứa - thủy điện, tránh tình trạng hạ mực nước quá mức theo dự báo mưa nhưng mưa lại không xảy ra, gây nguy cơ thiếu nước trong khi dung tích cắt lũ ở miền Trung còn hạn chế. Rà soát toàn bộ hệ thống trạm quan trắc, thống kê hư hỏng sau đợt mưa lũ kéo dài và đề xuất sửa chữa, nâng cấp ngay.

Cục trưởng chia sẻ và ghi nhận những nỗ lực lớn của cán bộ tại các Đài KTTV khu vực Trung Bộ, đặc biệt là những đơn vị ở đặc khu Trường Sa đang trực chiến để theo dõi gió bão.