Các nhà nghiên cứu xác định số người chết trong đợt nắng nóng tháng trước ở châu Âu và cho biết gần hai phần ba số ca tử vong có liên quan đến tác động của biến đổi khí hậu.
Mọi người giải nhiệt tại đài phun nước Barcaccia trong đợt nắng nóng kéo dài với nhiệt độ lên tới 40 độ tại Piazza di Spagna ở Rome, Ý, vào ngày 6 tháng 7 năm 2025Mười ngày nắng nóng khắc nghiệt đã cướp đi sinh mạng của 2.305 người tại 12 thành phố châu Âu trong tháng trước, với gần hai phần ba số ca tử vong này là do tác động ngày càng tăng của biến đổi khí hậu lên các đợt nắng nóng, theo ước tính của một nghiên cứu mới công bố hôm thứ Tư.
Theo nghiên cứu của Viện Grantham thuộc Đại học Hoàng gia London và Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt đới London (LSHTM), đợt nắng nóng đầu mùa hè, vốn đã gây ra các vụ cháy rừng và cảnh báo sức khỏe, cao hơn từ 2 đến 4 độ C so với nhiệt độ lẽ ra không có biến đổi khí hậu.
Nhà khoa học khí hậu Friederike Otto thuộc Đại học Hoàng gia London cho biết: “Những con số này phản ánh đúng thực tế những người đã thiệt mạng trong những ngày qua do nắng nóng khắc nghiệt”. Bà phát biểu với các phóng viên trong một cuộc họp báo qua điện thoại: “Nếu chúng ta tiếp tục làm theo ý muốn của ngành công nghiệp nhiên liệu hóa thạch và trì hoãn việc giảm thiểu cắt giảm khí thải nghiêm túc, sẽ ngày càng có nhiều người phải mất mạng chỉ vì lợi ích tài chính của một nhóm thiểu số giàu có và có ảnh hưởng”.
Riêng báo cáo của Cơ quan Biến đổi Khí hậu Copernicus thuộc Liên minh Châu Âu cho biết tháng trước là tháng Sáu nóng nhất được ghi nhận ở Tây Âu. Otto nhấn mạnh nỗ lực nhanh chóng của các nhà nghiên cứu trong việc tính toán vai trò của biến đổi khí hậu đối với tổng số người chết, mà bà ca ngợi là lần đầu tiên.
Nghiên cứu quy kết nhanh
Trước đây, những nghiên cứu như vậy thường mất nhiều tháng. Một nghiên cứu về đợt nắng nóng năm 2022 ở Châu Âu, phát hiện ra rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân gây ra hơn một nửa trong số 68.000 ca tử vong, đã được công bố một năm sau đó. Nghiên cứu mới này chưa được bình duyệt, một quá trình đôi khi kéo dài, trong đó các nhà khoa học khác đánh giá nghiên cứu, Otto cho biết, đồng thời cho biết thêm rằng các phương pháp được sử dụng để quy kết số ca tử vong đã được bình duyệt và phê duyệt.
Bà cho biết việc công bố nghiên cứu nhanh chóng là rất quan trọng vì hậu quả tức thời của một đợt nắng nóng là “khi mọi người nói về nó”. Đó cũng là lý do tại sao các nhà nghiên cứu tập trung vào một mẫu chỉ gồm 12 thành phố, giúp việc phân tích của họ dễ quản lý hơn.
Mọi người cầm ô để bảo vệ bản thân khỏi ánh nắng mặt trời trong đợt nắng nóng kéo dài với nhiệt độ lên tới 40 độ, tại Rome, Ý, vào ngày 6 tháng 7 năm 2025, tại khu vực Colosseo.Các nghiên cứu trước đây của nhóm Phân tích Thời tiết Thế giới (World Weather Attribution Group), do Otto đồng lãnh đạo, chỉ ước tính mức độ nóng lên của biến đổi khí hậu đã tạo ra một đợt nắng nóng như thế nào. Otto cho biết bà muốn chuyển đổi con số này thành số ca tử vong bổ sung vì nhiệt độ tăng thêm vài độ C “có vẻ không đáng kể”.
Otto cho biết lý do nghiên cứu đầu tiên như thế này được thực hiện ở châu Âu là vì các nhà khoa học đã xác định được mối quan hệ giữa nhiệt độ và số ca tử vong ở châu Âu tốt hơn so với các nơi khác. Tuy nhiên, bà cho biết có những khu vực ở miền nam châu Phi, châu Á và Hoa Kỳ mà các nhà khoa học đã xác định được mối quan hệ này, vì vậy “chúng tôi có thể sẽ thực hiện lại nghiên cứu này ở các khu vực khác trên thế giới”.
Tuy nhiên, giáo sư khí hậu Malcolm Mistry của LSHTM cảnh báo rằng việc thực hiện loại nghiên cứu này trên toàn thế giới sẽ “rất khó khăn vì không phải cơ quan y tế công cộng nào cũng muốn công bố báo cáo hồ sơ tử vong cho mục đích nghiên cứu”. Dữ liệu về số ca tử vong này là chìa khóa để xác định số người tử vong do một mức nhiệt độ nhất định.
Kẻ giết người thầm lặng
Nghiên cứu không quy kết bất kỳ trường hợp tử vong nào là do biến đổi khí hậu và nhiệt độ thường không được ghi trên giấy chứng tử. Hầu hết những người tử vong đều có vấn đề sức khỏe trầm trọng hơn do nắng nóng, và hơn một nửa trong số họ ở độ tuổi trên 85.
Sóng nhiệt là một “kẻ giết người thầm lặng” vì các ca tử vong chủ yếu xảy ra tại nhà riêng và bệnh viện, tránh xa tầm nhìn của công chúng và hiếm khi được báo cáo, theo Pierre Masselot từ LSHTM. Tuy nhiên, các phương tiện truyền thông đã đổ lỗi cho nhiệt độ tăng cao trong tháng trước trong một số trường hợp cụ thể, chẳng hạn như cái chết của một thợ xây 48 tuổi bị đột quỵ khi đang đổ bê tông dưới cái nóng 35 độ C ở thành phố Bologna của Ý, và một phụ nữ 53 tuổi bị bệnh tim đã qua đời ở Palermo. Climate Home đã nói chuyện với người thân của những người đã chết trong thời tiết nắng nóng khắc nghiệt ở Ả Rập Xê Út và Dải Gaza.
Otto cho biết quá nhiều bài báo đưa tin về sóng nhiệt bao gồm hình ảnh trẻ em ăn kem và những người vui vẻ chơi đùa trên bãi biển. “Đó là một vấn đề lớn”, bà nói, mặc dù bà cũng nói thêm rằng hiện nay có nhiều bài báo đề cập đến vai trò của biến đổi khí hậu trong việc gây ra sóng nhiệt.
Các nhà nghiên cứu đứng sau nghiên cứu này cho biết các cách ứng phó với nắng nóng khắc nghiệt bao gồm lắp đặt điều hòa không khí, cải thiện cảnh báo nắng nóng của chính phủ, trồng thêm cây xanh, xây dựng thêm công viên, cách nhiệt cho các tòa nhà và sơn trắng mái nhà. “Nhưng cuối cùng”, Masselot cho biết, “tất cả những biện pháp này có lẽ sẽ không hiệu quả bằng việc giảm thiểu hoàn toàn biến đổi khí hậu bằng cách giảm lượng khí thải nhà kính”.
Tin ngắn: Phòng Thông tin KTTV phục vụ cộng đồng
Nguồn: https://www.climatechangenews.com/2025/07/09/scientists-hail-rapid-estimate-of-climate-changes-role-in-heat-deaths-as-a-first/